Inteligencja sztuczna dawno przekroczyła ramy samej technologii – przekształciła się w fenomen o zasięgu globalnym, mający fundamentalne znaczenie dla podziału wpływów w globalnej gospodarce. Polska coraz częściej pojawia się w opracowaniach jako potencjalny lider AI w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Czy idea „Polskiej Doliny AI” to realna możliwość, czy raczej śmiała wizja? Dr Sebastian Zupok z WSB-NLU w Nowym Sączu analizuje perspektywy, egzemplifikacje i trudności napotykane przez rodzimy sektor sztucznej inteligencji.
AI jako motor zmian – gdzie obecnie jesteśmy i w jakim kierunku podążamy?
Rozwiązania wykorzystujące AI stały się wizytówką nowej ery przemysłowej, oddziałując na istotne dziedziny działalności krajów i firm. Ich zastosowanie obejmuje niemalże każdy obszar – od służby zdrowia i finansów, przez produkcję i transport, aż po obsługę odbiorców. Projekcje PwC sygnalizują, że do 2030 roku AI może wypracować dodatkowe 15,7 biliona dolarów dla gospodarki globalnej, co czyni ją jednym z kluczowych impulsów wzrostu od czasów rewolucji elektrycznej.
Pierwsze etapy rozwoju AI koncentrowały się na technikach wspomagających biznes, takich jak analiza danych lub blockchain. Następnie nastąpiła faza automatyzacji interakcji z klientem – chatboty, rekomendacje, przewidywanie zachowań. Aktualnie wkraczamy w okres integracji świata wirtualnego z realnym – tzw. „phygital”, gdzie konsument staje się centrum kompleksowego ekosystemu. Rodzi się pytanie: czy Polska potrafi spożytkować ten potencjał, czy pozostanie jedynie zapleczem dla projektów zagranicznych?
Triada innowacyjności – w jaki sposób Warszawa, Kraków i Wrocław budują podwaliny AI
Coraz większa liczba specjalistów i inwestorów zauważa potencjał Polski jako regionalnego lidera AI. Warszawa, Kraków i Wrocław formują rdzeń krajowego środowiska innowacji. Każde z tych miast pełni odrębną, lecz komplementarną rolę – łącznikiem są prężne startupy, renomowane uczelnie i obecność globalnych firm technologicznych.
Warszawa przeobraża się w centrum korporacyjnych inwestycji – Google uruchomił tu pierwszy Cloud Region w rejonie CEE, NVidia wspiera badania nad uczeniem głębokim, a Microsoft inwestuje miliardy w infrastrukturę i edukację cyfrową. Kraków stanowi silny ośrodek akademicki i startupowy – to właśnie tu powstały Brainly i Estimote, a AGH, UJ i PK kształcą tysiące specjalistów IT. Z kolei Wrocław odgrywa rolę łącznika między polską innowacyjnością a kapitałem zachodnim – rozwija się tutaj przemysł 4.0, logistyka oraz biotechnologia.
Edukacja jako podstawa – czy szkoły wyższe dotrzymują kroku rewolucji AI?
Kształcenie i umiejętności stanowią zasadniczy element budowy krajowego ekosystemu AI. Polska ma do dyspozycji szeroką pulę specjalistów średniego szczebla, jednakże brakuje zarówno osób rozpoczynających karierę zawodową, jak i światowej klasy ekspertów. Raport CEPS uzmysławia, że deficyt kompetencji może ograniczać skalowanie innowacji – na jedno stanowisko wymagające zaawansowanych kwalifikacji przypada mniej niż jeden kandydat.
W porównaniu z krajami zachodnimi Polska wypada gorzej – Niemcy i Francja wdrożyły państwowe programy kształcenia AI, obejmujące uniwersytety i sektor publiczny. W Polsce działania są nieskoordynowane i brakuje jednolitej strategii. Przykładem pozytywnej zmiany jest CloudA – system zarządzania uczelnią opracowany przez WSB-NLU, który włącza AI w procesy edukacyjne i administracyjne. To dowód na to, że także lokalne placówki mogą wprowadzać nowoczesne rozwiązania.
Przeszkody instytucjonalne – cyfrowa przemiana uczelni w praktyce
Mimo iż wiele uczelni w Polsce uruchamia nowe specjalizacje i kursy związane z AI, to same instytucje często bazują na przestarzałych strukturach. Paradoks polega na tym, że placówki kształcące przyszłych ekspertów nie zawsze są w stanie implementować innowacje u siebie. Administracja boryka się z archaicznymi systemami, a część kadry akademickiej podchodzi do AI z dystansem.
Z drugiej strony młodzi naukowcy i studenci oczekują transformacji cyfrowej. CloudA pokazuje, że taka metamorfoza jest osiągalna, lecz wymaga śmiałości, nakładów finansowych oraz pokonania instytucjonalnej bezwładności. Kreując wizję „Polskiej Doliny AI”, nie można pomijać roli edukacji i jej wpływu na cały ekosystem.
Drenaż mózgów – największe niebezpieczeństwo dla rozwoju AI w Polsce
W czasie gdy Rumunia kusi inwestorów niskimi kosztami pracy, Polska stawia na kompleksowość i skalę ekosystemu. Warszawa, Kraków i Wrocław kreują otoczenie synergii między startupami, uczelniami, funduszami VC i ośrodkami B+R. Według Startup Poland, blisko 1/3 polskich startupów wykorzystuje AI, co przekłada się na kilkaset aktywnych firm w tym obszarze.
Największym walorem Polski pozostają zasoby ludzkie – tysiące informatyków i matematyków kończy każdego roku uczelnie techniczne, a polscy programiści cieszą się uznaniem na całym świecie. Niestety, państwo boryka się z odpływem talentów do Niemiec, Francji czy USA. Problemem jest również ograniczony dostęp do kapitału na rozwój i niespójny system edukacji w zakresie AI.
Inwestycje i innowacje – czy Polska stworzy swoje AI unicorny?
Oprócz talentów, drugim fundamentem rozwoju AI są środki finansowe i inwestycje. Obecność globalnych korporacji to istotny sygnał, lecz prawdziwym sprawdzianem jest zdolność do finansowania i skalowania rodzimych innowacji. Przykład Infermedica z Wrocławia, która pozyskała ponad 30 mln dolarów, dowodzi, że polskie przedsiębiorstwa są w stanie przyciągać kapitał międzynarodowy i tworzyć produkty o zasięgu globalnym.
dr Sebastian Zupok – prodziekan ds. kierunku Zarządzanie WSB-NLU w Nowym Sączu
opr.: Jakub Lisiecki
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. Artykuł sponsorowany Udostępnij artykuł Newsletter Bądź na bieżąco z informacjami ze świata biznesu i finansów Zapisz się
Źródło
