Kacper Odziomek w module szkoleniowym Columbus Europejskiego Centrum Astronautów w Kolonii / Fot. archiwum prywatne
Student Politechniki Krakowskiej, współpracując z naukowcami z Kanady, USA i Austrii, skupi się na innowacyjnych technikach zapobiegania demineralizacji kości u astronautów, u których występuje większe ryzyko złamań i osteoporozy z powodu dłuższego przebywania w warunkach mikrograwitacji.
Amerykańska inicjatywa „Andromeda”, w którą zaangażowany jest student biotechnologii przemysłowej Kacper Odziomek, to program ustanowiony przez międzynarodową organizację non-profit znaną jako Deep Space Initiative. Jej celem jest promowanie rozwoju technologii kosmicznych i promowanie świadomości na ich temat. Student PK wyróżnia się jako jedyny przedstawiciel z Polski w zespole „Osteonautica”, który zajmuje się tworzeniem strategii łagodzenia demineralizacji kości u astronautów wywołanej przedłużoną ekspozycją na mikrograwitację.
„Projekt, w który się angażujemy, ma przede wszystkim charakter teoretyczny i analityczny. Jestem w trakcie gromadzenia i oceny istniejących wyników badań medycznych, przeprowadzania obliczeń lub symulacji komputerowych, a następnie będę proponował wnioski i rozwiązania w zakresie terapii bioregeneracyjnych, do których zalicza się farmakoterapię” – wyjaśnił Kacper Odziomek, cytowany w komunikacie prasowym uniwersytetu.
Uniwersytet podkreślił, że przedłużona ekspozycja na mikrograwitację może niekorzystnie wpłynąć na układ mięśniowo-szkieletowy astronautów, w szczególności prowadząc do utraty masy kostnej i minerałów, wczesnego wystąpienia osteoporozy i zwiększonego ryzyka złamań po zakończeniu misji. Ponadto zauważył, że przedłużona mikrograwitacja może również zwiększać ryzyko kamieni nerkowych — zaburzona homeostaza wapnia może bezpośrednio przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych, co stanowi poważne zagrożenie dla całej załogi.
„Te zmiany są głównie przypisywane brakowi obciążenia, niewystarczającej wydajności mięśni, zmniejszonej ogólnej hydrodynamice i utracie gradientu ciśnienia hydrostatycznego. Czynniki genetyczne również odgrywają kluczową rolę” – podkreślił Kacper Odziomek.
Zgodnie z danymi, do których się odwołuje, zaobserwowano zmniejszenie gęstości kości o około 1-1,5 procent miesięcznie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Obecnie podstawowa strategia zapobiegawcza obejmuje ćwiczenia fizyczne do 2 godzin dziennie, sześć dni w tygodniu na urządzeniach takich jak bieżnia, ergometr i ARED, wraz z odpowiednio zbilansowaną i zróżnicowaną dietą, a także okazjonalną farmakoterapią obejmującą bisfosfoniany. Oczekuje się, że nowe podejścia do poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego astronautów będą czerpać z takich dyscyplin, jak biologia, genetyka, biotechnologia i bioinformatyka.
Inicjatywa Deep Space została założona w 2021 roku w Stanach Zjednoczonych przez Sarę Sabry, pierwszą kobietę astronautkę z Afryki. Jej misją jest zwiększenie dostępności do nauki o kosmosie, w oparciu o zasadę, że kosmos jest sferą należącą do całej ludzkości i nie powinna być zarezerwowana dla wybranych. Inicjatywa DSI obejmuje ekspertów z całego świata, od inżynierów po prawników, a wśród doradców są specjaliści z NASA. Udział naukowców w programach badawczych DSI jest dobrowolny. (PAP)
jukka/ bar/
