Adobe Stock
Jak wykazano w badaniu opublikowanym w czasopiśmie Environmental Health , narażenie na paracetamol w okresie prenatalnym może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia u dzieci zaburzeń neurorozwojowych, takich jak zaburzenia ze spektrum autyzmu czy zespół deficytu uwagi i nadpobudliwości ruchowej (ADHD).
Paracetamol (w Ameryce Północnej znany jako acetaminofen) pozostaje powszechnie stosowanym lekiem dostępnym bez recepty w celu łagodzenia bólu i gorączki, również u kobiet w ciąży. Badania wskazują, że ponad 50% kobiet w ciąży na całym świecie stosuje ten lek. Wcześniej uważany za najbezpieczniejszy środek na ból i gorączkę w czasie ciąży, najnowsze odkrycia podważają to założenie, co wymaga wzmożonej świadomości i dalszych badań.
Zespół naukowców z takich instytucji jak Icahn School of Medicine w Mount Sinai, UCLA i Harvard przeanalizował dane z 46 badań, obejmujących ponad 100 000 uczestników na całym świecie. Stosując ramy systematycznego przeglądu Navigation Guide – punkt odniesienia w badaniu powiązań między czynnikami środowiskowymi a wynikami zdrowotnymi – ocenili potencjalne błędy, solidność dowodów i jakość badań. Takie podejście pomaga zapewnić rygorystyczność metodologiczną w identyfikacji zagrożeń dla zdrowia.
Ich analiza ujawniła, że 27 badań wykazało związek między stosowaniem paracetamolu w ciąży a problemami neurorozwojowymi u dzieci. „Badania wyższej jakości konsekwentnie wskazywały na korelację prenatalnej ekspozycji na paracetamol ze zwiększonym ryzykiem autyzmu i ADHD” – zauważył współautor, dr Diddier Prada z Mount Sinai. Podkreślił, że nawet minimalny wzrost ryzyka może mieć znaczący wpływ na zdrowie publiczne, biorąc pod uwagę powszechne stosowanie tego leku.
Badanie (dostępne pod tym linkiem ) wyjaśnia, że paracetamol przenika przez barierę łożyskową, potencjalnie indukując stres oksydacyjny płodu, zaburzenia równowagi hormonalnej i modyfikacje epigenetyczne, które zaburzają rozwój mózgu. Chociaż badania nie potwierdzają związku przyczynowo-skutkowego, budzą one obawy dotyczące obecnych wytycznych, zwłaszcza w obliczu stale rosnącej liczby diagnoz autyzmu i ADHD na całym świecie.
Naukowcy opowiadają się za ograniczonym, nadzorowanym przez lekarza stosowaniem paracetamolu w ciąży i apelują o zrewidowanie zaleceń klinicznych, aby dokładniej rozważyć korzyści i ryzyko. Apelują również o dalsze badania w celu potwierdzenia zaobserwowanych zależności i znalezienia bezpieczniejszych alternatyw w leczeniu bólu i gorączki u kobiet w ciąży.
„Pacjenci powinni skonsultować się z lekarzem przed przerwaniem leczenia, ponieważ nieleczony ból lub gorączka mogą również zaszkodzić zdrowiu płodu” – ostrzegł dr Prada. Podkreślił wagę rozważenia opcji niefarmakologicznych i podejmowania świadomych decyzji pod okiem specjalisty. (PAP)
jjj/ zan/
