Z jednej strony wysokie stopy procentowe pozwalają skutecznie i trwale sprowadzić inflację do celu. Jednak z drugiej wysoki koszt pieniądza stanowi zagrożenie dla ożywienia gospodarczego w Polsce, które i tak — m.in. ze względu na słaby popyt zagraniczny i niższe od prognoz odbicie konsumpcji — nie jest aż tak duże, jak oczekiwano. MFW radzi ostrożność przy obniżkach stóp i zaleca sporządzenie planu uzdrowienia finansów publicznych.
Polska powinna zachować ostrożność przed powrotem do obniżek stóp procentowych, ponieważ wzrost płac wciąż może wywierać presję na ceny — wynika z wypowiedzi wysokiej rangi przedstawiciela Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Europie Wschodniej.
Presja płacowa może skłonić firmy do przerzucania wyższych kosztów pracy na ceny detaliczne zamiast ich absorbowania — powiedział Geoff Gottlieb z MFW w wywiadzie dla Bloomberga. Dodał, że taki rozwój sytuacji jeszcze bardziej opóźniłby trwałe sprowadzenie inflacji do celu NBP (wynosi 2,5 proc., tolerowany przedział wahań to 1,5-3,5 proc.).
Ryzyko inflacyjne utrzymuje się
— Widzimy podstawy do ostrożności przed wznowieniem łagodzenia polityki pieniężnej— powiedział Gottlieb. Komentarz tego typu wpisuje się w jastrzębią retorykę NBP. Jednak jest sprzeczny z coraz liczniejszymi komentarzami ekonomistów, którzy wzywają decydentów do otwarcia drogi do obniżek stóp, aby nie zdławić ożywienia gospodarczego. Ekonomiści Citigroup i PKO BP oceniali, że brak obniżek stóp mogą stworzyć ryzyka dla polskiej gospodarki, szóstej co do wielkości w Unii Europejskiej.
Adam Glapiński, prezes NBP, powiedział na początku lipca, że obniżki stóp nie będą możliwe aż do 2026 r. z powodu ryzyka związanego ze stabilnością cen. Ta ocena została zakwestionowana później w wypowiedziach przez kilku innych członków RPP. Nawet przez te osoby, które są uważane za stronników prezesa Glapińskiego. Mimo jastrzębiego stanowiska szefa NBP rynkowe oczekiwania, widoczne w kontraktach FRA, dotyczące obniżek stóp procentowych zwiększyły się także w Polsce. M.in. z powodu słabszych danych gospodarczych z USA, gdzie również wzrosły oczekiwania wobec najważniejszego banku centralnego w zakresie skali obniżek stóp.
Gottlieb stwierdził, że ryzyko całkowitego opanowania inflacji w Polsce utrzymuje się. „Chociaż istnieje kilka czynników, głównym zmartwieniem jest to, że wzrost płac pozostaje wyjątkowo silny w obliczu przyspieszającej gospodarki” — powiedział ekspert MFW, cytowany przez Bloomberga.
Przypomnijmy, że od dawna tempo wzrostu płac w Polsce jest wyraźnie dwucyfrowe. Ostatnio jest ono podbijane nie tylko przez „ciasny rynek pracy”, ale w dużej mierze także przez decyzje administracyjne dotyczące m.in. płacy minimalnej czy podwyżek w sferze budżetowej. Dzięki niższej niż rok temu inflacji wysoka jest także dynamika płac w ujęciu realnym.
Zobacz też: „Moim zdaniem prezes Glapiński się pomylił”. Członek RPP o obniżkach stóp procentowych
Wzrost wynagrodzeń nie tylko podbija popyt, ale też zwiększa koszty firm, szczególnie widać to w usługach. Zbyt szybko rosnące płace mogą potencjalnie rozkręcić spiralę płacowo-cenową (firmy chcą przerzucić wyższe koszty na klientów, ci widząc wzrost cen idą po podwyżki, co napędza płace i koszty firm, koło się zamyka).
RPP utrzymuje stopy procentowe na wysokim poziomie 5,75 proc. nieprzerwanie od października 2023 r. (wtedy nastąpiło cięcie o 0,25 pkt proc., miesiąc wcześniej było cięcie o 0,75 pkt proc., wcześniej przez rok koszt pieniądza wynosił 6,75 proc.).
Plan pomocy potrzebującym i naprawy finansów
Urzędnik MFW z zadowoleniem przyjął decyzję premiera Donalda Tuska o zakończeniu tymczasowych tarcz inflacyjnych, takich jak przywrócenie 5 proc. stawki podatku VAT na żywność i częściowe odmrożenie cen energii (choć podbija ono tymczasowo inflację, pierwszy efekt widzieliśmy w lipcu). Choć z drugiej strony polityka fiskalna w Polsce jest wciąż luźna, a dodatkowo pojawiły się nowe wydatki jak np. renta wdowia, babciowe itp.
MFW zalecił Polsce przygotowanie polityk, „które można szybko aktywować w obliczu przyszłych wstrząsów i które zapewniają tymczasową ulgę tylko najbardziej narażonym gospodarstwom domowym” (w postaci działań osłonowych, takich jak tzw. tarcze antyinflacyjne) — powiedział Gottlieb.
Zobacz też: Inflacja rośnie, stopy nie spadną. Eksperci tłumaczą znaczenie najnowszych danych
Jego zdaniem Polska powinna stworzyć „jasny i wiarygodny plan” w celu zmniejszenia deficytu budżetowego w nadchodzących latach, aby „pomóc zwiększyć zaufanie rynku finansowego” – powiedział.
Oczekuje się, że deficyt fiskalny Polski wyniesie w tym roku 5,3 proc. PKB i zmniejszy się do 4,5 proc w 2025 r. — wynika z ankiety przeprowadzonej przez Bloomberga wśród ekonomistów czołowych banków.
Gottlieb powiedział, że wyższe wydatki na obronę w Polsce i w innych krajach „prawdopodobnie będą w dużej mierze stałą cechą budżetów rządowych w przyszłości”. Takie długotrwałe wzrosty wydatków powinny być równoważone oszczędnościami w innych częściach budżetu, a nie finansowane przez „stale rosnące zadłużenie”, aby zapewnić ich trwałość – powiedział.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Źródło
