Konfederacja Lewiatan ostrzega, że projekt budżetu państwa na 2026 rok, zakładający wysoki deficyt i rosnące zadłużenie, może podważyć wiarygodność Polski w oczach inwestorów i instytucji międzynarodowych. „Dochody są obarczone wysokim ryzykiem niewykonania” – mówi ekspert organizacji.
- Projekt budżetu państwa na rok 2026 zakłada deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 6,5% PKB i dług publiczny bliski 67%.
- Konfederacja Lewiatan ostrzega, że w budżecie nie uwzględniono wydatków pochodzących ze środków spoza budżetu centralnego, co zaniża obraz finansów publicznych
- Planowany wzrost wydatków na obronę wynosi 4,8 proc. PKB, a na programy socjalne i zdrowotne przewidziano kwotę ponad 300 mld zł.
- Eksperci postulują stworzenie jednego przejrzystego dokumentu obejmującego wszystkie wydatki sektora publicznego, co umożliwi lepszą kontrolę budżetu.
- Organizacja apeluje o wprowadzenie mechanizmów łagodzących zwiększone obciążenia przedsiębiorców, takich jak ulgi i wsparcie dla MŚP, aby mogły utrzymać swoją konkurencyjność.
- Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl
Według prognoz rządowych, PKB ma wzrosnąć w przyszłym roku o 3–3,5%, przy inflacji utrzymującej się na poziomie około 3%. Jednakże deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 6,5% PKB, a relacja długu publicznego do PKB wzrośnie do 66,8%. Jednocześnie dług publiczny państwa osiągnie 53,8% PKB, zbliżając się do progu ostrożnościowego określonego w ustawie o finansach publicznych.
„Dochody budżetowe są narażone na wysokie ryzyko niewypłacalności, więc rzeczywisty poziom deficytu i długu może być jeszcze wyższy. Co więcej, niektóre wydatki, zwłaszcza na obronę, są realizowane poza budżetem centralnym – na przykład za pośrednictwem Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych i Krajowego Funduszu Drogowego. Stwarza to niepełny i zaniżony obraz finansów publicznych. Najwyższa Izba Kontroli krytykowała już wcześniej takie praktyki” – podkreśla Mariusz Zielonka, główny ekonomista Lewiatana. Organizacja postuluje stworzenie jednego dokumentu, który gromadziłby wszystkie środki i zobowiązania sektora publicznego, tak aby debata budżetowa opierała się na kompleksowych danych.
Czytaj także: Dodatkowe posiedzenie rządu w tym tygodniu. Tematy obejmują kluczowe kwestie gospodarcze.
Rekordowe wydatki na obronę i rosnące koszty społeczne
Projekt budżetu nie spełnia wymogów Procedury Nadmiernego Deficytu (EDP), która zobowiązuje Polskę do redukcji deficytu do 4,1% PKB do 2026 roku . Plany obejmują jednak rekordowe wydatki na obronę – około 200 mld zł, czyli 4,8% PKB. Tylko 20% długu można bezpośrednio powiązać z tymi wydatkami . Reszta to rosnące koszty polityki społecznej i ochrony zdrowia. Program 800+ pochłonie ponad 60 mld zł, a trzynasta i czternasta emerytura, łącznie z waloryzacją, pochłoną kolejne 54 mld zł. Wydatki na ochronę zdrowia sięgną 248 mld zł, czyli 6,8% PKB, jednak system nadal będzie wymagał dopłat z budżetu.
Dodatkowym obciążeniem dla finansów publicznych będą rosnące koszty obsługi długu oraz część pożyczkowa Narodowego Planu Odbudowy (2,8% PKB), która również będzie zwiększać dług – zauważa Konfederacja Lewiatan.
Dziedzictwo pandemii i tarcz antyinflacyjnych
Organizacja twierdzi, że na obecną sytuację wpływa również polityka z lat 2020–2022, kiedy wydatki związane z pandemią i walką z inflacją były finansowane głównie ze środków pozabudżetowych, takich jak Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Zobowiązania te przekładają się obecnie na wyższe koszty refinansowania zadłużenia.
Większe obciążenia dla firm
Projekt budżetu zakłada również wzrost przeciętnego wynagrodzenia o 6,4%, ale podstawa naliczania składek ZUS dla przedsiębiorców ma wzrosnąć o 8,6% do 5652 zł. W praktyce oznacza to miesięczne składki w wysokości blisko 1930 zł, czyli o 150 zł więcej niż w 2025 roku. „Tak szybki wzrost składek, przewyższający wzrost wynagrodzeń, zwiększa koszty prowadzenia działalności gospodarczej, ogranicza możliwości inwestycyjne i utrudnia tworzenie miejsc pracy” – mówi Mariusz Zielonka.
Lewiatan postuluje wprowadzenie mechanizmów łagodzących, takich jak stopniowy wzrost składek, ulgi inwestycyjne i wsparcie dla sektora MŚP. „Potrzebujemy rozwiązań, które nie osłabią konkurencyjności gospodarki i pozwolą przedsiębiorcom dostosować się do nowych warunków” – dodaje ekonomista.
Ryzyko dla stabilności finansowej
Zdaniem Lewiatana, przedstawiony budżet oddala Polskę od ścieżki konsolidacji fiskalnej i stanowi poważne zagrożenie dla stabilności finansów państwa. Organizacja podkreśla, że bez przejrzystej prezentacji wszystkich wydatków publicznych i redukcji nadmiernych zobowiązań, zagrożona będzie zarówno wiarygodność kraju na rynkach międzynarodowych, jak i perspektywy dalszego rozwoju gospodarczego.
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News. Autor: Szymon Majewski. Udostępnij ten artykuł. Newsletter. Bądź na bieżąco z wiadomościami ze świata biznesu i finansów. Zapisz się.
Najpopularniejsze w BUSINESS INSIDER
Gospodarka
Nowa strategia długu publicznego: cele, koszty i założenia rządu
wczoraj 18:02 
Gospodarka
Zamrożenie cen prądu. Decyzja prezydenta
wczoraj 17:46 
Gospodarka
Rząd przyjął projekt budżetu. Oto jego założenia:
wczoraj 16:43 
Gospodarka
Burza w szklance wody czy prawdziwy problem budżetowy? Rząd założył niepewne dochody.
wczoraj 16:24 
Gospodarka
Viktor Orban mówi Donaldowi Trumpowi stanowcze „nie”
wczoraj 15:59 
Gospodarka
Istnieje koncepcja unijnego „muru dronów”
wczoraj 15:51 
Gospodarka
KPO zostanie zmniejszone o ponad 20 mld zł. Minister Domański może odetchnąć z ulgą.
wczoraj 15:44 
Gospodarka
Narodowy Bank Polski przewiduje niższą inflację w 2026 r. Przyjęte założenia polityki
wczoraj 14:49 
Gospodarka
To może być centrum polskiego przemysłu zbrojeniowego. Eksperci wskazują na lokalizację
wczoraj 14:47 
Gospodarka
Poznaliśmy kluczowe dane dotyczące inflacji w USA dla Fed
wczoraj 14:35 
Gospodarka
Mają to być nowe pojazdy Wojska Polskiego
wczoraj 14:23 
Gospodarka
To będzie pierwszy park narodowy od 20 lat. Sejm podjął decyzję
wczoraj 14:11 
Gospodarka
Rząd zgodził się na rewizję KPO
wczoraj 13:48 
Gospodarka
Nowy konflikt w rządzie. Chodzi o miliardy dla przemysłu wydobywczego.
wczoraj 13:34 
Gospodarka
Miliardy dla spółki państwowej. Sejm zdecydował
wczoraj 13:20 
Gospodarka
Sejm podjął decyzję w sprawie prezydenckiego projektu dotyczącego CPK
wczoraj 13:04 
Gospodarka
Ukraińcy zadali kolejny cios. Uderzają w silniki gospodarki Putina.
wczoraj 10:29 
Gospodarka
Premier zapewnia o bezpieczeństwie w sprawie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jasna deklaracja rządu.
wczoraj 10:28 
Gospodarka
Ceny dwóch kluczowych surowców rosną. Nie jest to jednak efekt ożywienia gospodarczego.
wczoraj 10:01 
Gospodarka
To hamuje rozwój naszej gospodarki. „Perspektywy dynamicznego ożywienia maleją”.
wczoraj 09:27 
Gospodarka
Koszty ekonomiczne wykluczenia transportowego. Dotyka to wielu Polaków.
wczoraj 06:54 
Tylko u nas Economy
Sytuacja ta ulegnie zmianie wraz z rewizją Narodowego Planu Odbudowy.
wczoraj 06:20 
Gospodarka
We Wrocławiu przedłużono zakaz nocny. „Czas najwyższy”.
wczoraj 06:12 
Gospodarka
Komisja Europejska wszczyna dochodzenie antymonopolowe przeciwko niemieckiemu gigantowi.
Czwartek 16:43 
Gospodarka
Wzrost PKB USA wyższy niż szacowano. Wiemy, ile zarabia przeciętny Amerykanin.
Czwartek 16:40 
Gospodarka
Bosch zamierza zwolnić 13 000 osób do 2030 roku. To największa restrukturyzacja od lat.
Czwartek 16:32 
Gospodarka
Starbucks zamknie sklepy i zwolni pracowników. Prezes: Uważam, że to konieczne
Czwartek 16:19 
Gospodarka
Ukraińskie ataki przynoszą skutek. Rosji skończył się gaz.
Czwartek 15:15 
Gospodarka
Dwa rodzaje opakowań na półkach. Okres przejściowy potrwa trzy miesiące.
Czwartek 14:46 
Gospodarka
Mapa zwolnień w Polsce. Oto miejsca, w których utracono najwięcej pracowników.
Czwartek 14:17 
Gospodarka
Praca w wojsku i edukacji maskuje bezrobocie. Mężczyźni są zwalniani, kobiety zatrudniane.
Czwartek 12:06 
Gospodarka
Donald Trump rozmawia z Viktorem Orbanem. Bezpieczeństwo energetyczne Europy jest zagrożone.
Czwartek 11:28 
Gospodarka
Wiceprezes NBP o sytuacji w Polsce. „Mamy do czynienia z gromadzeniem miejsc pracy”.
Czwartek 10:22 
Gospodarka
Niemcy z trudem wychodzą z głębokiego kryzysu. Podwyżki płac są już na horyzoncie.
Czwartek 10:16 
Gospodarka
„Chcemy stworzyć alternatywę”. Czy klaster energetyczny będzie stymulował rozwój województwa łódzkiego?
Czwartek 08:47 
Gospodarka
Węgry mają odpowiedź dla Donalda Trumpa. „Nie ideologia, ale geografia”.
środa 17:22 
Gospodarka
„Niemcy bez planu, gospodarczo utknięte w XX wieku”. Ekonomista traci nadzieję
Środa 15:29 
Gospodarka
Wiceminister finansów zwrócił uwagę na słabości banków. „Sytuacja jest stabilna”.
Środa 14:03 
Gospodarka
Prawda o ruchu przez polską granicę: Białoruś i Rosja zmarginalizowane
Środa 12:45 
Tylko u nas Economy
Kluczowe rozmowy o pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Gra o inwestycję wartą 30 mld zł wkrótce się rozpocznie.
środa 12:05 
Gospodarka
Jak będą rosły ceny i płace w nadchodzących latach? NBP publikuje wyniki badań.
Środa 11:07 
Gospodarka
Putin nie ma już nic do cięcia. Przygotowuje się do drastycznego kroku.
Wednesday 09:21 
Gospodarka
Wiceprezes NBP krytykuje podwyżkę podatku CIT dla banków. „Niespójne”
Wednesday 08:40 
Gospodarka
Kolej dużych prędkości również dla polskich firm. Premier Tusk zaprosił prezesów Pesy i Newagu.
Wtorek 19:04 
Gospodarka
Bezrobocie pobije czteroletni rekord. „Sygnał ostrzegawczy”
Wtorek 17:49 
Gospodarka
Donald Trump ogłasza koniec wojny na Ukrainie. „Jesteśmy gotowi nałożyć bardzo wysokie cła”
Wtorek 17:07 
Gospodarka
Rząd nie chce przejmować elektrowni węglowych. „Nieopłacalne od 2028 roku”.
Wtorek 16:18 
Gospodarka
Inwestycje w kraju i za granicą. Jest to kwota napływu i odpływu kapitału z Polski.
Wtorek 15:37
Źródło
