Nowelizacja ustawy o podatku od nieruchomości wejdzie w życie już w styczniu. Po konsultacjach Ministerstwo Finansów uwzględniło większość postulowanych zmian. Jednak przyjęty akt prawny wciąż nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. "Przyjęte przepisy będą przyczyną nowych sporów (…) są nieprecyzyjne i mogą doprowadzić do opodatkowania obiektów dotychczas nieopodatkowanych" – sygnalizuje dr Paweł Mańczyk.
Od 1 stycznia 2025 r. po kilkumiesięcznych pracach legislacyjnych wejdą w życie nowej przepisy dotyczące podatku od nieruchomości. Wśród zmian znajduje się m.in. nowa definicja budynku, doprecyzowanie przepisów opodatkowania elektrowni fotowoltaicznych oraz niższa stawka dla garaży wielostanowiskowych.
Koniec sporu o klasyfikację podatkową silosów
– Nowa definicja budynku różni się od tej dotychczasowej. Doprecyzowano w niej, że budynek jest obiektem wzniesionym w wyniku robót budowlanych wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Ta część definicji to nie nowość, gdyż w tym zakresie bazowano do tej pory na ustawie Prawo budowlane. Najważniejszą modyfikacją jest natomiast wskazanie wprost, że budynkiem nie jest obiekt przeznaczony do gromadzenia materiałów sypkich, w kawałkach, ciekłych lub gazowych, którego podstawową cechą wyznaczającą jego przeznaczenie jest pojemność. Tym zabiegiem ustawodawca przecina spór dotyczący kwalifikacji podatkowej m.in. silosów i ostatecznie potwierdza ich traktowanie jako budowle – wyjaśnia dr Paweł Mańczyk, doradca podatkowy w TIAS, w rozmowie z Bankier.pl.
ReklamaZobacz takżeProwadzisz firmę? Możesz odebrać nawet 3000 zł w bonusach za Konto Firmowe Online w Santander Banku Polska. Bezwarunkowe 0 zł za otwarcie i prowadzenie
Ekspert przypomina, że nowelizację podatku od nieruchomości wymusił wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21), w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z konstytucją definicji budowli dla celów podatku od nieruchomości. "Z uwagi na to, że podatkowe definicje budynków i budowli są ze sobą powiązane, ustawodawca nie poprzestał jedynie na modyfikacji przepisów w zakresie budowli, lecz reformą objął również budynki" – podkreśla dr Mańczyk.
Definicja budowli po nowemu
– Daleko idącym zmianom podlega definicja budowli. Definicja ta jest niejednorodna i składa się z kilku składników. Podstawowym rozwiązaniem przyjętym przez ustawodawcę jest katalog budowli stanowiący załącznik do ustawy. Katalog ten obejmuje 28 kategorii – mówi dr Mańczyk oraz dodaje, że w katalogu znajdują się np.: odkryte obiekty sportowe, zbiorniki wodne i retencyjne, obiekty ochronne, obiekty hydrologiczne, obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem, obiekty liniowe (w tym m.in. wodociągi, gazociągi, trakcje elektroenergetyczne, kanalizacje kablowe i kanały technologiczne), przystanie, sztuczne wyspy, powierzchnie lotniskowe, drogi (w tym m.in. wjazdy i zjazdy), tunele, ogrodzenia, składowiska odpadów, parkingi, kominy i wagi samochodowe.
Doradca podatkowy zwraca uwagę na jeden warunek, o którym należy pamiętać w kontekście katalogi. "Zastrzec należy, że w zakresie obiektów wymienionych w załączniku będzie obowiązywała zasada, zgodnie z którą będą one kwalifikowane do opodatkowania jako budowla tylko wtedy, gdy nie spełniają definicji budynku. Oznacza to, że w ostatecznej wersji ustawy utrzymano pierwszeństwo kwalifikowania tych obiektów jako budynki i w razie takiej kwalifikacji opodatkowania ich według stawek dla budynków" – wyjaśnia ekspert.
Wiemy, co z opodatkowaniem fotowoltaiki
W poprzednich wersjach projektowanych zmian ustawy o podatku od nieruchomości sporo kontrowersji wywoływały elektrownie fotowoltaiczne, a dokładniej ujmując ograniczenia ich opodatkowania do części budowlanych. Zmiany, które zostały uchwalone wciąż pozostawiają pewne wątpliwości.
– Oprócz załącznika ustawodawca wskazuje osobno, że budowlą są elektrownie: wiatrowa, jądrowa i fotowoltaiczna; biogazownia, magazyn energii, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia, lecz wyłącznie w części budowlanej i w zakresie, w jakim nie są budynkiem. Obiekty te zatem mogą mieć na potrzeby podatku od nieruchomości postać hybrydową i stanowić w części budynek i w części budowlę. Korzystnym rozwiązaniem jest przy tym, że opodatkowane będą jedynie części budowlane tych obiektów. Problematyczne w praktyce może okazać się dokonanie podziału wskazanych obiektów na część opodatkowaną jako budynek, jako budowla i część nieopodatkowaną. Obawiam się, że zagadnienie to może stać się przedmiotem licznych sporów z organami podatkowymi – ocenia dr Paweł Mańczyk.
"Nowa definicja budowli jest skomplikowana"
– Obiektami, które w myśl znowelizowanych przepisów będą stanowiły budowle są również urządzenia budowlane, rozumiane jako przyłącza i urządzenia instalacyjne oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem wskazanym w załączniku. Osobnymi kategoriami budowli są także: inne urządzenia techniczne niż związane z budynkiem lub obiektem wskazanym w załączniku w zakresie części budowlanej, a także fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne. Ponadto ustawodawca zastrzega, że obiekty te są budowlą nawet wtedy, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w przyjętych przepisach. Oznacza to, że hipotetycznie opodatkowane mogą być również np. urządzenia techniczne (w zakresie części budowlanej), które stanowią część obiektu niebędącego budynkiem lub budowlą. Przy czym cechą konieczną każdej budowli, aby stanowiła przedmiot opodatkowania jest – podobnie jak przy budynkach – wzniesienie jej w wyniku robót budowlanych – mówi ekspert.
– Nowa definicja budowli jest skomplikowana, a na dodatek nie wyjaśnia jak należy rozumieć większość pojęć na tę definicję się składających. Szczególnie niepokoi mnie jak w praktyce organy podatkowe będą interpretowały urządzenia budowlane oraz urządzenia techniczne, gdyż przyjęta koncepcja budowli wydaje się mieć otwarty charakter – właśnie z uwagi na niedookreśloność tych terminów – podsumowuje dr Paweł Mańczyk.
Definicja "robót budowlanych" wciąż jest nieprecyzyjna
– Wskazać należy również, że przyjęta definicja "robót budowlanych", występująca zarówno w nowych definicjach budynku i budowli, wciąż odnosi się do przepisów ustawy Prawo budowlane, co w kontekście przyczyn stwierdzenia niekonstytucyjności definicji budowli każe zastanowić się, czy nowe przepisy nie posiadają tej samej wady, jak te zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. Co prawda, obecnie odesłanie dotyczy wyłącznie przepisów ustawowych prawa budowlanego (nie dotyczy aktów wykonawczych do tych ustaw), ale wątpliwość pozostaje – wskazuje doradca podatkowy.
Ekspert podkreśla, że w znowelizowanej wersji przyjęto rozwiązanie, że budynkiem lub budowlą jest obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, co należy ocenić pozytywnie w obliczu tego, że w pierwotnym projekcie ustawodawca chciał znacznie rozciągnąć zakres opodatkowania także na obiekty wykonane z użyciem wyrobów budowlanych, a więc także na takie, które nie były efektem procesu budowlanego.
Kapliczki, krzyże i huśtawki będą zwolnione z podatku
Rozmówca zwraca uwagę, że uchwalonej w ustawie utrzymano względem projektu, że podatkiem od nieruchomości nie będą objęte wyrobiska górnicze oraz tzw. obiekty małej architektury w zakresie: obiektów kultu religijnego (kapliczki, krzyże przydrożne i figury), architektury ogrodowej (posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki i pergole, murowane grille, oczka wodne) oraz użytkowych służących rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku (piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery).
Niższa stawka dla garaży wielostanowiskowych
– Utrzymano również korzystne dla podatników rozszerzenie stosowania stawki dla budynków mieszkalnych na pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych. Zmiana ta będzie korzystna dla podatników, którzy dotychczas płacili za takie powierzchnie podatek według ok. dziesięciokrotnie wyższej stawki. Skorzystanie z niższej stawki może wymagać złożenia przez podatnika do właściwego organu podatkowego informacji o przysługującej mu odrębnej własności lub współwłasności lokalu stanowiącego pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym. Dotyczy to podatników, którzy takiej informacji dotychczas nie złożyli – mówi dr Mańczyk.
Ekspert dodaje, że zmianami objęto również brzmienie niektórych zwolnień podatkowych. Wskazuje na doprecyzowanie w tym zakresie, że opodatkowaniu nie podlegają budowle infrastruktury portowej w portach morskich lub przystaniach morskich oraz zajęte pod nie grunty, a także budowle infrastruktury zapewniającej dostęp do portów morskich lub przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty. Ponadto zwolnienie dotyczące infrastruktury kolejowej nie dotyczy gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminalu towarowego.
Będzie więcej czasu na złożenie deklaracji, ale nie dla wszystkich
Doradca podatkowy mając na uwadze skalę wprowadzanych zmian pozytywnie ocenia możliwość odroczenia terminu złożenia deklaracji dotyczącej podatku od nieruchomości na 2025 r. do 31 marca 2025 r. Ministerstwo Finansów umożliwia odroczenie składania zeznania do końca pierwszego kwartału przyszłego roku dla podatników innych niż osoby fizyczne. Aby skorzystać z tej opcji podmiot jest zobowiązany do:
- pisemnego zawiadomienia do 31 stycznia 2025 r. właściwego organu podatkowego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta ze względu na miejsce położenia nieruchomości) o skorzystaniu z tego uprawnienia;
- wpłacenia bez wezwania organu podatkowego w terminach do 31 stycznia 2025 r., 15 lutego 2025 r. i 15 marca 2025 r. rat podatku w wysokości średniej miesięcznej podatku od nieruchomości za 2024 r.
Zdaniem eksperta uchwalona nowelizacja rozwiązuje niektóre problemy interpretacyjne, które były przedmiotem sporów podatników z organami podatkowymi (jak np. jednoznaczna klasyfikacja silosów itp. obiektów jako budowli).
– Jednakże obawiam się, że przyjęte przepisy będą przyczyną nowych sporów, gdyż po pierwsze wprowadzają do konstrukcji podatku od nieruchomości wiele niezdefiniowanych pojęć (przede wszystkim część budowlana, urządzenie techniczne oraz wskazane w załączniku do ustawy obiekty będące budowlami) oraz po drugie przepisy te są nieprecyzyjne i mogą doprowadzić do opodatkowania obiektów dotychczas nieopodatkowanych, co w praktyce stałoby w sprzeczności z podstawowym założeniem reformy, jakim było zachowanie fiskalnego status quo – podsumowuje dr Paweł Mańczyk.
