To moment, którego większość osób wyczekuje podczas dnia pracy. Przerwa to kluczowe prawo pracownicze, które może szybko stać się źródłem problemów. W Kodeksie pracy znajdziemy przepisy, które dokładnie omawiają szczegóły dotyczące przerwy. Niestety mogą być źle interpretowane. Poznaj informacje, o których powinieneś pamiętać.
/123RF/PICSEL
Spis treści:
Problemy dotyczące przerwy w pracy są dość często spotykane. Poznaj szczegóły dotyczące tego prawa pracowniczego, które mogą ci pomóc.
Ile wynosi przerwa w pracy?
Przerwa w pracy to prawo, które określa art., 134 Kodeksu pracy. Mówi on, że każdy pracownik, pracujący na podstawie umowy o pracę, którego czas pracy wynosi co najmniej sześć godzin, ma prawo do przerwy, która trwa co najmniej 15 minut. Może wykorzystać ją w różny sposób. W praktyce przyjęło się, że jest to przerwa śniadaniowa, podczas której osoba zatrudniona może spokojnie zjeść lub zamówić jedzenie. Warunkiem jest to, że pracownik musi pozostać na terenie zakładu pracy.
Pracodawca ma jednak prawo do ustalenia, w którym momencie dnia przerwa przysługuje pracownikowi. W rzeczywistości często oznacza to, że należy uzyskać zgodę, aby skorzystać z 15 minut przerwy.
Kto może skorzystać z dłuższej przerwy w pracy?
Pracownicy mają jednak szansę na uzyskanie dłuższej przerwy w pracy. Określa to m.in. art. 141 Kodeksu pracy. Znajdziemy w nim informacje, że pracownik może skorzystać z przerwy, która trwa do 60 minut, ale nie jest wliczana w czas pracy. W tej sytuacji jest płatna, ale pracownik musi ją odpracować, np. poprzez zostanie na stanowisku dłużej. Daje mu ona możliwość opuszczenia zakładu pracy, aby załatwić swoje prywatne sprawy. Wyjątki od tej sytuacji mogą być zawarte w umowie o pracę albo w regulaminie danego zakładu pracy. Często spotykane są w zawodach, które wymagają intensywnej koncentracji albo dłuższego przebywania w jednej pozycji.
Na dłuższą przerwę mogą liczyć również niektóre grupy. Jedną z nich są matki karmiące. Mogą one skorzystać z dodatkowego czasu, który przeznaczony jest na karmienie dziecka. Takie przerwy są płatne i zależą od wymiaru czasu pracy. Matka karmiąca, która pracuje od czterech do sześciu godzin, ma prawo skorzystać z jednej 30-minutowej przerwy. Z kolei kobieta, która pracuje co najmniej sześć godzin ma do dyspozycji dwie przerwy po 30 minut każda.
Z dodatkowych i płatnych przerw mogą skorzystać osoby z niepełnosprawnością — przysługuje im dodatkowe 15 minut. Podobne zasady dotyczą osób młodocianych. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy wynosi więcej niż 4,5 godzin, pracodawca ma obowiązek zapewnić osobie młodocianej 30 minut przerwy.
Z kolei osobom, pracującym przy komputerach przysługuje prawo do dodatkowych pięciu minut przerwy po każdej godzinie. Są one wliczone w czas pracy i wynikają z dbania o higienę pracy i bezpieczeństwo. Co ważne, nie można ich łączyć.
/123RF/PICSEL
Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na przerwę w pracy?
Często źródłem problemów może stać się przerwa na papierosa. W Kodeksie pracy nie znajdziemy przepisów, które ją regulują. Z tego powodu to zależy od pracodawcy, czy wyrazi zgodę na opuszczenie stanowiska, aby pracownik mógł zapalić.
Pracodawca nie może jednak odmówić pracownikowi prawa do przerwy, którą zapewniają przepisy. Próba ograniczenia tego prawa, poprzez skracanie czasu na odpoczynek, wymuszanie rezygnacji z niego czy zakazywanie go, wiąże się z konsekwencjami i sankcjami prawnymi przeciwko pracodawcy. Grozi mu m.in. kara finansowa o wysokości 1 000-30 000 zł.
Co więcej, pracodawca nie ma prawa ukarać pracownika za korzystanie z przerwy. Jedynym wyjątkiem, może być sytuacja, w której pracownik łamie zasady regulaminu zakładu pracy poprzez opuszczanie miejsca pracy czy chodzenie na przerwę bez uzgodnienia tego wcześniej z przełożonym.
