Coraz więcej firm ogranicza możliwości pracy zdalnej. W styczniu 2024 r. 71 proc. pracodawców nadal ją oferowało. Jednak do grudnia liczba ta spadła o 9 punktów procentowych. W tym roku jedna na dziesięć firm planuje dalsze jej ograniczanie.
W ciągu ostatniego roku duże i średnie organizacje w Polsce ograniczyły możliwości pracy zdalnej. Do końca 2024 r. 62% firm zapewniało pracę zdalną, w porównaniu z 71% w styczniu 2024 r. Ponadto odsetek firm, które zabroniły pracownikom pracy z domu, wzrósł o 14 punktów procentowych w tym okresie, osiągając 37%, zgodnie z badaniem zleconym przez Grant Thornton.
Pracownicy nadal muszą przychodzić do biura
„Kiedy pracodawcy zezwalają na pracę zdalną, nadal wolą , aby pracownicy byli obecni w biurze przynajmniej w miarę regularnie ” — zauważył Grant Thornton. W raporcie stwierdzono, że firmy te sugerują, aby pracownicy przebywali w biurze 1–4 dni w miesiącu (27%), podczas gdy 5% wskazuje częstotliwość 4–10 dni, a 13% oczekuje obecności od 10 do 15 dni.
W grudniu poprzedniego roku 2% firm nie miało pewności, jak często ich pracownicy powinni być obecni w biurze. Był to znaczący spadek w porównaniu ze styczniem 2024 r., kiedy wskaźnik ten wynosił 30%.
Organizacje, które nie zezwalają na pracę zdalną, najczęściej wskazują na brak odpowiednich zasobów do tego celu, takich jak laptopy. Takie uzasadnienie podało 38% respondentów, co oznacza spadek o 5 punktów procentowych w porównaniu ze styczniem 2024 r. Ponadto 24% firm obawia się potencjalnych spadków wydajności i jakości pracy (wzrost o 11 punktów procentowych), podczas gdy jeden na czterech pracodawców (24%) twierdzi, że ich pracownicy nie wyrazili chęci pracy zdalnej — spadek o 11 punktów procentowych w porównaniu z badaniem ze stycznia.
Kolejne 21% obawia się, że praca zdalna może utrudniać przepływ informacji między pracownikami (spadek o 14 punktów procentowych), podczas gdy 8% wspomniało o dodatkowych kosztach z nią związanych (spadek o 14 punktów procentowych); 3% wyraziło obawy o pogorszenie atmosfery w miejscu pracy i więzi między pracownikami (spadek o 27 punktów procentowych). 16% respondentów nie potrafiło podać powodów, dla których ich firma nie wdrożyła opcji pracy zdalnej.
Niektóre firmy dążą do całkowitego powrotu do pracy biurowej
„Zdecydowana większość polskich pracodawców zamierza kontynuować obecny model pracy zdalnej wprowadzony w tym roku” – wskazali autorzy badania. W grudniu taką opcję zgłosiło 80% polskich firm, ale w styczniu 2024 r. wskazało ją już tylko połowa z nich.
Jedna na dziesięć firm (10%) planuje w tym roku ograniczyć pracę zdalną; połowa z nich zamierza powrócić do pełnej obecności w biurze, podczas gdy reszta chce zwiększyć częstotliwość pracy w biurze.
Pracodawcy rozważający lub zamierzający zwiększyć liczbę godzin pracy swoich pracowników w biurze w ciągu następnego roku wspomnieli o obniżonej jakości pracy pracowników (58%), a 42% wskazało na problemy z komunikacją między pracownikami. Jedna trzecia przedsiębiorców zauważyła pogorszenie atmosfery w miejscu pracy.
Przepisy dotyczące pracy zdalnej
Autorzy badania przypomnieli, że zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownicy mogą pracować zdalnie w sposób „właściwy” lub „systematyczny”. Praca ta musi być wykonywana całkowicie lub częściowo poza głównym miejscem pracy, w miejscu uzgodnionym z pracodawcą.
Praca zdalna może być również wykonywana na podstawie jednostronnej decyzji pracodawcy przez określony czas ze względu na obiektywne, nieprzewidziane okoliczności niezależne od pracodawcy, a także okazjonalnie; w takich przypadkach może trwać maksymalnie 24 dni w roku na wniosek pracownika.
Grant Thornton International przeprowadza to badanie corocznie wśród 10 000 właścicieli lub członków zarządów średnich i dużych przedsiębiorstw na całym świecie. W Polsce, od 2020 r., jest ono przeprowadzane metodą CATI (wywiady telefoniczne) przez Biostat, obejmując właścicieli i członków zarządów 100 średnich i dużych przedsiębiorstw.
