Zdjęcie: Adobe Stock
Według metaanalizy opublikowanej w czasopiśmie JAMA Neurology stosowanie leków naśladujących GLP-1 może mieć działanie ochronne przed demencją.
Demencja jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie, a prognozy wskazują, że do roku 2030 może na nią zachorować 75 milionów osób. Cukrzyca jest istotnym czynnikiem ryzyka demencji, a także udarów niedokrwiennych, które mogą być powiązane z otępieniem naczyniopochodnym.
Leki, które odtwarzają działanie hormonu GLP-1, w tym semaglutyd (sprzedawany jako Ozempic i Wegovy), liraglutyd i eksenatyd, są klasyfikowane jako agonisty lub analogi GLP-1 i są wykorzystywane do leczenia cukrzycy i wspomagania utraty wagi. Te metody leczenia zostały powiązane z niewielkim zmniejszeniem ryzyka demencji, chociaż wcześniej związek ten wyprowadzono z badań obserwacyjnych badających historie medyczne.
Catriona Reddin z Uniwersytetu w Galway w Irlandii wraz ze swoim zespołem przeprowadziła metaanalizę obejmującą 26 badań klinicznych z udziałem ponad 160 000 uczestników (doi:10.1001/jamaneurol.2025.0360).
Badania były randomizowane, porównując leki z placebo przez co najmniej sześć miesięcy wśród osób z cukrzycą typu 2, u których nie zdiagnozowano jeszcze demencji ani pogorszenia funkcji poznawczych. Analiza wykazała, że stosowanie tych leków znacząco obniżyło ryzyko wystąpienia jakiejkolwiek formy demencji w porównaniu z placebo. Tego odkrycia nie zaobserwowano w przypadku innej kategorii leków obniżających poziom glukozy we krwi, znanych jako inhibitory SGLT2 (kotransportera sodowo-glukozowego 2), które promują zwiększone wydalanie cukru z moczem.
Chociaż dokładny mechanizm działania pozostaje nieznany, naukowcy wysuwają hipotezę, że analogi GLP-1 mogą utrzymywać zdrowie poznawcze poprzez łagodzenie stanu zapalnego, zapobiegając w ten sposób obumieraniu komórek mózgowych.
Ponadto analogi GLP-1 mogą zapewniać ochronę przed problemami układu sercowo-naczyniowego, takimi jak gromadzenie się blaszek miażdżycowych w tętnicach i nadciśnienie, które mogą prowadzić do demencji.
Paweł Wernicki (PAP)
pasek pmw/
