21.03.2025. Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek udziela wywiadu Polskiej Agencji Prasowej w siedzibie ministerstwa w Warszawie. PAP/Piotr Nowak
Rząd uznaje, że inwestowanie w naukę jest kluczowe dla wzmocnienia naszych zdolności obronnych, poinformował PAP minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek. Zaznaczył, że wzrost finansowania badań i rozwoju może być widoczny już w przyszłym roku.
Minister Kulasek przypomniał PAP, że według danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2023 r. państwo przeznacza 1,56 proc. PKB na działalność badawczo-rozwojową (B+R), podczas gdy średnia dla Unii Europejskiej wynosi 2,2 proc. PKB.
„Osiągnięcie tego poziomu w niedalekiej przyszłości byłoby znaczącym osiągnięciem. Cel 3% PKB na badania i rozwój jest dość ambitny i należy go postrzegać jako wyzwanie na przyszłość. Obecnie tylko pięć krajów europejskich osiągnęło ten poziom odniesienia – Austria, Niemcy, Belgia, Finlandia i Szwecja” – zauważył.
Minister podkreślił, że odnosi się do całkowitych wydatków na badania i rozwój w odniesieniu do krajów UE-27 (oficjalne dane dotyczące tego tematu są dostępne na stronie internetowej Eurostatu). Minister nauki wyjaśnił, że informacje na temat środków przeznaczanych przez gospodarki narodowe na badania i rozwój są udostępniane na arenie międzynarodowej, co obejmuje przede wszystkim sektor przedsiębiorstw, ponieważ to on zazwyczaj w największym stopniu finansuje badania i rozwój. Krajowe instytucje statystyczne (w Polsce jest to Główny Urząd Statystyczny) gromadzą i opracowują dane dotyczące wydatków zgodnie ze standardami europejskimi. Dane za 2023 r. są obecnie dostępne.
Tymczasem Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformowało, że budżet na naukę i szkolnictwo wyższe zaplanowany na 2025 r. wynosi łącznie 42,8 mld zł (zarówno z budżetu państwa, jak i programów operacyjnych UE). Stanowi to 1,077% prognozowanego PKB Polski na 2025 r. (3,973 bln zł).
Minister nauki wyraził optymizm co do poprawy obecnej sytuacji, zauważając, że nie tylko Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ale także sam rząd opowiada się za zwiększeniem nakładów na naukę.
„Premier (Donald Tusk – PAP) jasno powiedział, że musi być wzrost środków na naukę i szkolnictwo wyższe. Nasze ministerstwo zadba o to, żeby minister finansów Andrzej Domański pamiętał o zobowiązaniach premiera” – podkreślił respondent PAP.
Przyznał, że obecna napięta sytuacja geopolityczna w naszym regionie powinna uzasadniać zwiększenie nakładów na badania i rozwój.
„Obecnie przeznaczamy około 5 procent PKB na obronę i bezpieczeństwo. Doświadczenia Korei Południowej i Tajwanu pokazują, że współpraca z nauką jest niezbędna do opracowywania rozwiązań obronnych, co wymaga finansowania badań” – stwierdził Marcin Kulasek.
Przypomniał, że gdy był zastępcą szefa Ministerstwa Aktywów Państwowych, nadzorował spółki z sektora obronnego, których właścicielem był Skarb Państwa.
Podkreślił, że dzięki współpracy przemysłu zbrojeniowego z instytucjami naukowymi opracowywane są nowe rodzaje uzbrojenia, środki bojowe oraz systemy rozpoznania i dowodzenia.
„Na przykład Bojowy Wóz Piechoty „Borsuk” przeszedł prawie 10 lat rozwoju, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Dziś ten pojazd, który może poruszać się po gąsienicach i pływać, stanowi znaczący atut dla naszej armii. Innym produktem współpracy przemysłu i naukowców jest przenośny przeciwlotniczy system rakietowy Piorun, przeznaczony do zwalczania nisko latających obiektów, który wzbudził zainteresowanie m.in. Amerykanów” – zauważył szef Ministerstwa Nauki.
Dodał, że obecny rząd rozumie, że inwestowanie w naukę prowadzi między innymi do modernizacji sił zbrojnych, rozwoju krajowych technologii wojskowych i pewnego stopnia niezależności od zagranicznych dostawców.
„Biorąc pod uwagę jednoznaczne zapewnienia premiera, jestem przekonany, że budżet przeznaczy więcej środków na naukę. Wierzę, że możemy spodziewać się zwiększonego finansowania nauki w nadchodzącym roku” – podsumował minister Marcin Kulasek.
Nauka w Polsce, Anna Bugajska, Anna Ślązak (PAP)
abu/ zan/ bar/ pl/
