Nie każdy o tym wie. Sprawdź, do czego masz prawo, pracując w czasie majówki

Pierwszy maja to okazja do relaksu, wycieczek i spotkań rodzinnych. Mimo to nie wszyscy lubią ten dzień wolny. W wielu sektorach pracownicy są zobowiązani do pracy w święta 1 i 3 maja. Czy w tych dniach przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za pracę? Jakie prawa przysługują osobom pracującym w pierwszy maja? Przyglądamy się przepisom polskiego prawa pracy.

Praca w 1 maja. Czy jest dodatkowa płatność? / Kike Rincón/Associated Press / East News

Zawartość:

01 Praca w święta
02 Kiedy można pracować w weekend majowy?
03 Ile wynosi wynagrodzenie za pracę w okresie majowym?
04 Praca w święto majowe i praca w godzinach nadliczbowych
05 Czy pracownik może odmówić pracy w święto 1 maja?
06 Praca w handlu detalicznym w okresie majowego święta
07 Praca w okresie majowym się opłaca, ale nie zawsze

Praca w święta

W Polsce 1 Maja (Święto Pracy) i 3 Maja (Święto Konstytucji) są dniami wolnymi od pracy.

Oznacza to, że zgodnie z przepisami pracownik ma prawo do dnia wolnego , zachowując jednocześnie wynagrodzenie. Jednakże, jeśli charakter pracy (np. szpitale, transport publiczny, hotele, catering) wymaga pracy w tych terminach, pracownicy mają prawo do pewnych rekompensat.

Podstawowe zasady dotyczące pracy w święta reguluje Kodeks pracy, w szczególności art. 151¹ i 151¹§3.

Kiedy można pracować w weekend majowy?

Praca w dni wolne od pracy jest dozwolona tylko w określonych okolicznościach. Należą do nich:

operacje ciągłe (np. w przemyśle energetycznym lub gazowym),
zadania związane z ratowaniem życia lub mienia,
role w transporcie i komunikacji,
zatrudnienie w branży gastronomicznej, hotelarskiej lub handlowej (choć handel detaliczny ma ograniczenia w święta),
praca, która odpowiada na potrzeby społeczne społeczności (np. opieka zdrowotna).

We wszystkich innych przypadkach zatrudnienie kogoś w święto może być niezgodne z prawem.

Ile wynosi wynagrodzenie za pracę w okresie majowego święta?

W przypadku pracy w święto pracownicy mają do wyboru dwie opcje rekompensaty:

Dzień wolny – Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi inny dzień wolny w zamian za przepracowane święto. Termin tego dnia powinien być uzgodniony z pracownikiem i powinien przypadać w kolejnych okresach rozliczeniowych.
Dodatek do wynagrodzenia – Jeśli udzielenie dnia wolnego nie jest wykonalne, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę przepracowaną w święto. Oznacza to, że za godziny przepracowane w święto 1 maja pracownik otrzymuje dwukrotność wynagrodzenia.

Należy pamiętać, że standardowa płaca za ten dzień jest już wliczona do pensji; przysługuje jedynie dodatek w wysokości 100% za faktycznie przepracowane godziny.

Praca w okresie majowego święta i nadgodziny

Jeżeli praca w dniu święta 1 maja przekroczy dzienny limit i zostanie zakwalifikowana jako nadgodziny, pracownikowi przysługują:

stałe wynagrodzenie za wykonywaną pracę,
dodatek 100% za nadgodziny,
a – jeżeli przypada ona w święto – dodatkowe 100% wynagrodzenia za pracę w to święto.

Może to doprowadzić do tego, że niektóre godziny będą rekompensowane po trzykrotności stawki. Na przykład, jeśli pracownik pracuje 12 godzin w święto majowe zamiast 8, dodatkowe 4 godziny będą obejmować premię za nadgodziny.

Czy pracownik może odmówić pracy w weekend majowy?

W sektorach, w których praca w święta jest dozwolona, pracownik jest zobowiązany do stawienia się w pracy, jeśli wymaga tego harmonogram lub dyrektywa przełożonego. Odmowa pracy może być uznana za poważne naruszenie obowiązków pracowniczych.

Jeśli jednak pracodawca nakaże pracę w święto bez uzasadnionego powodu (np. w ramach usług społecznie niezbędnych), pracownik ma prawo odmówić i powinien poinformować o tym Państwową Inspekcję Pracy.