Polska nadal utrzymuje pierwsze miejsce wśród członków NATO pod względem udziału wydatków na obronę w PKB, pomimo niedawnych korekt wcześniejszych prognoz zawartych w najnowszym raporcie sojuszu. Zaktualizowane dane pokazują, że wydatki Polski na obronę w 2024 roku wyniosą 137 mld zł, co stanowi spadek o 14 mld zł (9,3%) w porównaniu z wcześniejszymi szacunkami na poziomie 151 mld zł. W rezultacie wydatki na obronę stanowią obecnie 3,79% PKB, w porównaniu z wcześniej podawanymi 4,12%. Niemniej jednak Polska nadal przoduje wśród sojuszników NATO pod tym względem.
- Polska utrzymuje pozycję lidera NATO w zakresie udziału PKB w wydatkach na obronę, pomimo korekty wydatków z 151 mld zł do 137 mld zł w 2024 r.
- Udział PKB w wydatkach wojskowych spadł z 4,12% do 3,79% w 2024 r., ale Polska nadal wyprzedza innych sojuszników
- Raport NATO z 2025 r. wskazuje, że Polska przeznaczy 42,9% swojego budżetu obronnego na nowy sprzęt, plasując się za Luksemburgiem (51,4%) i Węgrami (47,8%)
- Rozbieżności między danymi NATO i polskiego Ministerstwa Obrony Narodowej wynikają z różnic metodologicznych, gdyż NATO szacuje, że do 2025 r. będzie to 175,7 mld zł
- Polska utrzymuje wysokie zaangażowanie PKB w obronność, mimo że Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych realizuje jedynie 71,7% swojego planu na 2024 r.
- Więcej aktualności biznesowych znajdziesz na Businessinsider.com.pl
Najnowsze rankingi potwierdzają regionalną dominację Polski w Europie Środkowo-Wschodniej, wyprzedzając Litwę (4,0% PKB), Łotwę (3,73%) i Estonię (3,38%). Nowy mandat NATO, obowiązujący od 2024 roku, nakłada na członków obowiązek przeznaczania 5% PKB na obronność do 2035 roku – 3,5% na podstawowe działania wojskowe i 1,5% na inwestycje pomocnicze, takie jak infrastruktura.
Polska wyróżnia się w NATO priorytetowym traktowaniem modernizacji sił zbrojnych. NATO przewiduje, że 42,9% budżetu obronnego na rok 2025 zostanie przeznaczone na zakup sprzętu , co stanowi spadek w porównaniu z wcześniejszymi szacunkami na poziomie 51,1%. To plasuje Polskę za Luksemburgiem i Węgrami pod względem wydatków na modernizację.
Różnice między danymi NATO i danymi o obronności narodowej
Zgodnie z metodologią NATO budżet obronny Polski na rok 2025 szacuje się na 175,7 mld zł (44,3 mld USD). Największe budżety obronne w NATO posiadają Stany Zjednoczone (980 mld USD), Wielka Brytania (90,5 mld USD), Francja (66,5 mld USD) i Włochy (48,8 mld USD) . Dane te kontrastują z danymi Ministerstwa Obrony Narodowej RP, które wynoszą 186,6 mld zł, a które obejmują środki państwowe i Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Rozbieżności metodologiczne między państwami członkowskimi są przyczyną tych niespójności.
Analiza NATO uwzględnia korekty retrospektywne, rewidując wydatki Polski na rok 2024 w dół o 14 mld zł i zmniejszając jej udział w inwestycjach w sprzęt. Inne kraje odnotowały większe spadki procentowe, takie jak Czarnogóra (-15,2%) i Albania (-13,7%), podczas gdy Hiszpania (+15%) i Litwa (+13,8%) odnotowały znaczny wzrost.
Redukcja wydatków w Polsce wynika częściowo z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, który wykorzystał zaledwie 71,7% budżetu na rok 2024 (30 mld zł). Natomiast wykonanie budżetu państwa wyniosło 99,9%. Jak zauważa Tomasz Dmitruk z „Dziennika Zbrojnego”, dostosowanie wydatków funduszu do pierwotnych planów daje wskaźnik wykonania na poziomie 65,5%.
Trwające rewizje danych NATO
Polska konsekwentnie plasuje się w czołówce państw członkowskich NATO pod względem wielkości gospodarki. Choć jej nominalny budżet ustępuje głównym sojusznikom, jej zaangażowanie w PKB podkreśla zdecydowane priorytetowe traktowanie bezpieczeństwa w gospodarce.
Historyczne rewizje NATO wskazują na wahania szacunków. Na przykład, wydatki w 2023 roku zostały skorygowane ze 133,7 mld zł do 111,2 mld zł, podczas gdy kwoty na 2022 rok były niższe o 7,4% od prognoz. Te zmiany podkreślają wyzwania związane z monitorowaniem finansowania obronności z wielu źródeł.
Łącznie dane NATO i krajowe ilustrują podwójny status Polski: regionalnego lidera pod względem relacji wydatków na obronność do PKB i znaczącego modernizatora sił zbrojnych, aczkolwiek ze zmienną skutecznością w realizacji mechanizmów finansowania uzupełniającego . Jak zauważa Wnp.pl, utrzymujące się rozbieżności w efektywności Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych mogą skłonić do dalszych korekt danych w nadchodzących latach.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.
Źródło
