Czy pracodawca jest nadmiernie informowany o dzieciach swoich pracowników? To budzi obawy w sytuacji, gdy pracownik chce skorzystać z dodatkowego urlopu rodzicielskiego dla rodziców dzieci niepełnosprawnych. Pracownik jest zobowiązany do dostarczenia specjalnej decyzji, a jak stwierdził Rzecznik Praw Obywatelskich, nie jest to oparte na uzasadnionej konieczności. Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zabrała głos w tej sprawie.
/ 123RF/PICSEL
Temat urlopu w pracy wykracza poza samo organizowanie harmonogramów urlopów wszystkich pracowników w organizacji. Liczba dni urlopowych jest zmienna i nie jest ustalana wyłącznie na podstawie stażu pracy. Niektóre osoby mają prawo do dodatkowego urlopu rodzicielskiego ze względu na niepełnosprawność dziecka . Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał skargę i uznaje zasadność obaw . Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na zapytania Marcina Wiącka.
Czy Twój pracodawca ma nadmierną wiedzę na temat dzieci Twoich pracowników?
Rzecznik Praw Obywatelskich wyjaśnił, że otrzymał skargę dotyczącą procesu uzyskiwania dodatkowego urlopu rodzicielskiego dla osób, których dzieci są niepełnosprawne. Zauważono, że pracodawca przetwarza dane osobowe dotyczące niepełnosprawności dziecka pracownika .
Jak wyjaśnił Rzecznik Praw Człowieka , w skardze podkreślono, że przepisy wymagają, aby pracownik ubiegający się o dodatkowy urlop rodzicielski z powodu niepełnosprawności dziecka dołączył do wniosku kopię zaświadczenia potwierdzającego niepełnosprawność dziecka lub jej zakres, a takie zaświadczenia zawierają poufne informacje, które wymagają szczególnej ochrony . Osoba, która zwróciła się o pomoc do Marcina Wiącka, wyraziła, że jej zdaniem obecne przepisy naruszają prawo do prywatności, a także kluczową kwestię ochrony danych osobowych dzieci.
Marcin Wiącek zgadza się ze stanowiskiem skarżącego. Rzecznik Praw Obywatelskich wyjaśnia, że obawy wynikają nie tylko z przetwarzania wrażliwych danych dzieci, ale także z czasu ich przechowywania i braku możliwości zakwestionowania ich przetwarzania przez dziecko . Agnieszka Dziemianowicz-Bąk otrzymała formalne zapytanie dotyczące tego, czy Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozważa inicjatywę ustawodawczą w celu zmiany przepisów.
Dokumenty mają charakter dowodowy
Pracownicy, którzy przewidują, że ich pracodawca zrzeknie się dostępu do informacji dotyczących ich niepełnosprawnych dzieci , raczej nie zobaczą tej zmiany w najbliższej przyszłości . W odpowiedzi na pytanie Rzecznika Praw Obywatelskich Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wskazała na komplikacje prawne i wyzwanie ustalenia zasadności przyznania dodatkowych dni urlopu bez niezbędnej dokumentacji.
„Chciałabym wyjaśnić, że wszystkie niezbędne dokumenty, które należy przedstawić pracodawcy, mają charakter dowodowy . Dokumentem stanowiącym podstawę udzielenia dodatkowego urlopu rodzicielskiego jest odpis prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, dla którego ubiega się o urlop rodzicielski, o którym mowa w art. 186 § 3 Kodeksu pracy. Zatem z perspektywy pracodawcy podstawowym dokumentem potwierdzającym niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności dziecka — a tym samym zobowiązującym pracodawcę do udzielenia dodatkowego urlopu rodzicielskiego — jest wspomniany odpis prawomocnego orzeczenia” — wyjaśniła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Jednak pracownik nie zawsze musi przedstawić dokumenty uzasadniające wniosek o dodatkowy urlop rodzicielski. W odpowiedzi na wypowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich , szef Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreślił, że „jeśli okoliczności szczegółowo opisane w ww. orzeczeniu mogą niekorzystnie wpłynąć na pracownika lub jego dziecko i istnieje ryzyko ujawnienia szczególnie wrażliwych danych , pracownik musi dostarczyć pracodawcy kopię ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności dziecka lub stopniu niepełnosprawności, a pracodawca może zamieścić informacje z orzeczenia we wniosku lub w notatce urzędowej i poświadczyć, że zapoznał się z jego treścią ”.
W dalszej części odpowiedzi ministra stwierdzono, że w takich przypadkach, nawet podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w danym zakładzie pracy , to pracownik, a nie pracodawca, będzie zobowiązany do przedstawienia ww. orzeczenia , gdyż odpis orzeczenia jest dla pracodawcy podstawowym dowodem przy udzielaniu dodatkowego urlopu rodzicielskiego.
Nie zmienia to jednak faktu – powtórzonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – że pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć wszystkie dane osobowe i zachować poufność informacji uzyskanych z dokumentów złożonych przez pracownika w związku z dodatkowym urlopem rodzicielskim.
Agata Jaroszewska
