Polski rynek pracy zbliża się do znaczącej transformacji. Po latach debat i prośbach niezliczonej liczby obywateli, którzy rozwijali swoje kariery poza tradycyjnym zatrudnieniem, władze złożyły wniosek do parlamentu o wprowadzenie ustawy. Propozycja ma na celu gruntowną zmianę definicji okresu zatrudnienia. Kluczowe zmiany uwzględniałyby umowy o pracę i okresy samozatrudnienia. Co istotne, zmiany te mają obowiązywać z mocą wsteczną.
/ 123RF/PICSEL
Zawartość:
Okres zatrudnienia i umowy o pracę. Koniec systemów poziomów zatrudnienia
Przez lata przepisy prawa pracy w Polsce dzieliły zaangażowanie zawodowe na role „nadrzędne”, regulowane przepisami prawa pracy, oraz „podrzędne”, wynikające z umów cywilnych lub pracy na własny rachunek.
Czas poświęcony projektom kontraktowym lub przedsięwzięciom biznesowym jest obecnie wyłączony z łącznego okresu zatrudnienia . Ta luka dotyka miliony osób, które pomimo bogatego doświadczenia, są prawnie klasyfikowane jako pracownicy o krótkim stażu pracy.
Taka klasyfikacja ogranicza świadczenia, takie jak 26-dniowy urlop roczny, premie uzależnione od stażu pracy, nagrody okolicznościowe i zwiększone bezpieczeństwo zatrudnienia dzięki dłuższym okresom wypowiedzenia – często bezpośrednio powiązanym z formalnym okresem zatrudnienia w danej organizacji.
Pojawiają się potencjalne usprawnienia, gdyż ustawodawcy zaproponowali poprawki mające na celu wyrównanie wszystkich form zatrudnienia .
Uznane okresy zatrudnienia: kluczowe reformy i ich zakres
Inicjatywa Ministerstwa Pracy rozszerza okresy zatrudnienia wykraczające poza standardowe umowy i obejmuje:
– Czas trwania działalności jednoosobowej działalności gospodarczej ,
– praca na podstawie umów zlecenia, umów agencyjnych i podobnych umów o świadczenie usług ,
– Współpraca z właścicielami firm ,
– Udział w spółdzielniach produkcyjnych w rolnictwie .
Umowy dotyczące konkretnych zadań pozostają wykluczone, ponieważ koncentrują się na pojedynczych rezultatach, a nie na stałym zatrudnieniu.
Wdrożenie planowane jest na 1 stycznia 2026 r .
Umowy mandatowe w obliczeniach okresu zatrudnienia: wsteczne stosowanie nowych zasad
Kluczową cechą projektu jest możliwość wstecznego uznania stażu pracy . Osoby zatrudnione mogą uwzględnić w historii zatrudnienia przeszłą pracę kontraktową lub działalność gospodarczą.
Na przykład: pracownik zatrudniony na podstawie formalnej umowy przez 7 lat i posiadający 5 lat doświadczenia jako samodzielny przedsiębiorca może ubiegać się o 12 lat stażu po reformie, co uprawnia do dłuższego urlopu i świadczeń zależnych od stażu pracy.
Weryfikacja odbywać się będzie na podstawie zapisów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) potwierdzających okresy składkowe za poprzednią działalność gospodarczą lub umowę o pracę.
Zmienione obliczenia stażu pracy: wpływ na pracowników i firmy
Zmiany te obiecują zwiększoną mobilność zawodową , usunięcie barier w dostępie do ról w sektorze publicznym i stanowisk w sektorze prywatnym wymagających minimalnego stażu pracy.
Organizacje muszą się dostosować, aktualizując dokumentację pracowniczą, przeliczając okresy świadczenia usług i uwzględniając w budżecie zwiększone koszty związane z dodatkowymi świadczeniami.
Wydłużony okres vacatio legis daje ponad rok na wprowadzenie zmian systemowych przed wdrożeniem.
Ustawa napotyka minimalny opór ze strony parlamentu, a jej zatwierdzenie spodziewane jest późną jesienią.
KO
