Mieszkalnictwo wspomagane, które jest formą wsparcia osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, zyskuje na popularności i wymaga dobrych regulacji prawnych – ocenił w rozmowie z PAP doradca prezydenta, socjolog dr hab. Marek Rymsza, który kieruje pracami prezydenckiej Rady do spraw Społecznych.
W Belwederze w Warszawie odbyło się we wtorek szóste spotkanie w ramach „Forum Deinstytucjonalizacji: uspołecznienie, upodmiotowienie, personalizacja”, którego stroną merytoryczną zajmuje się Rada ds. Społecznych, a stroną organizacyjną – Kancelaria Prezydenta RP.
„Spotkanie, w którym uczestniczyło wielu ekspertów i praktyków, poświęcono tym razem problematyce mieszkalnictwa wspomaganego. To forma wsparcia skierowana do osób, które z powodu trudności – zdrowotnych, psychicznych lub ekonomicznych – nie są w stanie samodzielnie funkcjonować. Jest to alternatywa dla długoterminowego pobytu w domach pomocy społecznej czy zakładach opiekuńczo-leczniczych” – powiedział Rymsza.
Mieszkalnictwo wspomagane jako odpowiedź na wykluczenie społeczne
Ekspert podkreślił, że tego rodzaju rozwiązanie zyskuje na popularności w polityce społecznej wielu krajów, w tym w Polsce, odpowiadając na potrzeby osób zagrożonych wykluczeniem. „To rozwiązanie ma bardziej środowiskowy charakter – mieszkanie wspomagane to przestrzeń, którą człowiek może nazwać swoim domem. Czuje się u siebie, a jednocześnie otrzymuje wsparcie w postaci usług społecznych” – wyjaśnił.
Dodał, że mieszkalnictwo wspomagane przeciwdziała izolacji społecznej osób z dysfunkcjami. „Człowiek utrzymuje kontakty, buduje relacje i uczestniczy w życiu społecznym, tak jak inni” – zaznaczył Rymsza. Wspomniał również, że w Polsce funkcjonują dwa programy wspierające rozwój tej formy wsparcia: Centra Opiekuńczo-Mieszkaniowe oraz Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe, czyli tzw. COM-y i WSM-y.
Potrzebne regulacje prawne dla stabilizacji systemu mieszkalnictwa wspomaganego
Przewodniczący Rady ds. Społecznych zwrócił uwagę na brak regulacji prawnych dotyczących mieszkalnictwa wspomaganego. „Te regulacje są niezbędne, aby ustabilizować system. Działania programowo-projektowe mają bowiem charakter tymczasowy – dziś istnieją, ale ich przyszłość pozostaje niepewna. Pojawiają się pytania o przyszłe fundusze czy zdolność operacyjną” – mówił Rymsza, zastrzegając, że nowe regulacje nie powinny prowadzić do nadmiernej biurokracji.
„Przeregulowanie może sprawić, że organizatorzy wsparcia skupią się na spełnianiu wymogów formalnych, a nie na tworzeniu przestrzeni, gdzie człowiek rzeczywiście czuje się jak w domu” – wyjaśnił.
Wsparcie dostosowane do indywidualnych potrzeb – klucz do skutecznego mieszkalnictwa wspomaganego
Podkreślił również, że mieszkalnictwo wspomagane musi być dostosowane do sytuacji, potrzeb i oczekiwań konkretnych osób, a nie narzucone w sztywnym formacie. „Jak podkreślano na forum, wsparcie tego rodzaju wymaga współpracy różnych specjalistów, a kluczowe są działania o charakterze asystenckim i koordynacyjnym. Asystenci bezpośrednio wspierają osoby potrzebujące, dbając jednak o zachowanie ich sprawczości i podmiotowości, natomiast koordynatorzy integrują różne usługi, dostosowując je do oczekiwań wspieranych osób” – zaznaczył Rymsza.
Dodał, że rekomendacje z forum – w którym uczestniczył m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń – są skierowane do wszystkich instytucji, nie tylko do prezydenta.
Rada ds. Społecznych to gremium konsultacyjno-doradcze działające w ramach Narodowej Rady Rozwoju. Analizuje aktualną sytuację w obszarze polityki społecznej, prowadzi debaty strategiczne i dialog, opracowuje propozycje rozwiązań prawno-instytucjonalnych oraz monitoruje ich realizację. W zakres jej prac wchodzi również przygotowywanie opinii i ekspertyz dla prezydenta. (PAP)
nno/ par/ mhr/
