Ukraińcom w wieku poborowym pozostał nieco ponad tydzień na dokonanie formalności określonych w ustawie mobilizacyjnej. Ci, którzy przebywają w Polsce a tego nie zrobią, nie będą mieli wydawanych dokumentów na pobyt za granicą. Ponieważ część z tych, którzy uciekli przed wojną, będzie musiała wrócić do kraju, branża HR postuluje o wprowadzenie ułatwień dla migrantów z Azji i Ameryki Południowej.
/Krzysztof Radzki /East News
Zgodnie z uchwaloną przez Radę Najwyższą Ukrainy ustawą, osoby zarejestrowane do służby wojskowej, w tym mężczyźni w wieku od 18 do 60 lat, mają obowiązek zaktualizowania swoich danych. Muszą podać aktualny adres zamieszkania i status pobytu. Od wejścia w życie dokumentu mieli na to 60 dni. Termin składania informacji upływa 17 lipca.
Pobór przez internet
Ustawa przewiduje szereg zmian w obecnej procedurze rekrutacji do ukraińskiego wojska. Na przykład rozszerza uprawnienia władz do wydawania wezwań przez internet i obniża z 27 do 25 lat wiek poboru. Z ustawy wykreślono też przepis o demobilizacji żołnierzy po 36 miesiącach służby w czasie wojny obronnej z Rosją.
Tym, którzy nie dopełnią obowiązku i nie wyślą aktualnych danych, nie zostaną przedłużone lub wydane dokumenty umożliwiające pobyt za granicą. – W konsekwencji osoby, których paszporty mają krótki okres ważności, mogą stracić możliwość podróżowania oraz pracy po upływie ważności aktualnych dokumentów umożliwiających legalizację pracy i pobytu za granicą – informuje Maciej Pełka z Gi Group Poland.
Prawie 400 tys. potencjalnych żołnierzy
Zaktualizowanie danych czeka też osoby przebywające za granicą, w tym w Polsce. Według danych ZUS z końca marca, do ubezpieczenia było zgłoszonych 762,2 tys. pracowników z Ukrainy. Ponad połowę z nich (ok. 52 proc.) stanowią mężczyźni. Z danych wynika, że większość pracuje w branży budowlanej, przemyśle, logistyce, rolnictwie, ale też w handlu. Najwięcej zatrudnionych jest na stanowiskach fizycznych. Wszyscy oni są objęci tzw. tymczasową ochroną, mają dostęp do praw w UE, m.in. rynku pracy i opieki zdrowotnej.
Największe obawy o przyszłość mają przedsiębiorstwa, w których ze względu na profil działalności, w zespołach występuje przewaga mężczyzn. Jest to związane z charakterem pracy czy też z systemem zmianowym.
– Takie warunki niekoniecznie zachęcają do podjęcia zatrudnienia kobiety, które często mają pod swoją opieką dzieci lub osoby starsze – uzasadnia Joanna Biederman z agencji pracy Randstad. Jej zdaniem, to ilu mężczyzn opuści polskie rynek pracy, zależeć będzie nie tylko od mobilizacji ale też decyzji politycznych i administracyjnych w Ukrainie. – Nie znamy dokładnych liczb, ale szacuje się, że odpływ może dotyczyć tysięcy osób – twierdzi Joanna Biederman.
Eksperci wskazują też, że część ukraińskich pracowników przybyła do Polski przed wybuchem wojny i ich pobyt trwa nieprzerwanie od co najmniej pięciu lat. Ci będą mogli kontynuować pracę i starać się o przedłużenie lub wydanie np. kart rezydenta długoterminowego. Z kolei ci, którzy są w związkach małżeńskich z Polkami bądź mają polskie pochodzenie, mogą wnioskować o karty stałego pobytu, karty Polaka lub o polskie obywatelstwo. Z tych opcji nie będą mogli skorzystać mężczyźni, którzy przekroczyli granicę Polski po 24 lutego 2022 roku.
Eksperci wskazują na Azję i Amerykę Pd.
Eksperci od zarządzania zasobami ludzkimi (Human Resources, HR) są zdania, że ustawa rekrutacyjna nie spowoduje gwałtownego odpływu Ukraińców z Polski. Zwracają jednak uwagę, że część z nich straci uprawnienia – prawo pobytu i dostęp do rynku pracy. Obawiają się też, że spadek liczby zatrudnionych osłabi niektóre sektory, np. transport czy budownictwo. Twierdzą, że rząd powinien priorytetowo wprowadzić ułatwienia dla migrantów zarobkowych z Azji i Ameryki Południowej.
Znawcy tematu podkreślają, że wciąż nieuregulowana jest polityka związana z migracją zarobkową i ułatwieniami dla obywateli z krajów Azji czy Ameryki Południowej. Przypominają, że pozyskanie pracowników z tamtejszych państw to wielomiesięczny proces, nie zawsze zakończony sukcesem. – Ustawa mobilizacyjna to kolejny sygnał dla polskiego rządu, by wreszcie wsłuchać się w postulaty pracodawców – podkreśla wiceprezes Polskiego Forum HR i prezes agencji zatrudnienia Trenkwalder Wojciech Ratajczyk.
Twierdzi, że wprowadzenie ułatwień dla migrantów zarobkowych z Azji i Ameryki Południowej powinno być priorytetem obecnego rządu. – Jest to najprostszy sposób na uzupełnienie luk kadrowych w polskich firmach na stanowiskach fizycznych, niewykwalifikowanych – argumentuje wiceprezes Polskiego Forum HR. Zachęca też do przyspieszenia procedur legalizacji pobytu i pracy dla kandydatów z innych kontynentów.
