Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakomunikowało o prowadzonych działaniach nad opracowaniem dokumentu, którego celem jest zdefiniowanie surowców deficytowych, kluczowych dla polskiej ekonomii. Kwestia ta zyskuje szczególnego znaczenia w obliczu narastających ograniczeń eksportowych implementowanych przez Chiny, posiadające dominującą pozycję na rynku surowców strategicznych.
Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) w swoim aktualnym raporcie zwrócił uwagę na rozszerzenie zakresu restrykcji eksportowych przez Chiny na następne metale ziem rzadkich. Od roku 2023 bariery te objęły już jedenaście pierwiastków, a od 9 października 2025 roku do spisu dołączono pięć kolejnych. Analitycy PIE akcentują, że Chiny przede wszystkim dążą do ograniczenia użycia tych surowców w sektorach zbrojeniowych i technologiach podwójnego zastosowania. Wprowadzono dodatkowo regułę foreign direct product rule (FDRP), zgodnie z którą wyroby zawierające ponad 0,1 proc. chińskich metali ziem rzadkich oraz wykorzystujące chińskie technologie wymagają odrębnej koncesji eksportowej.
Zgodnie z danymi PIE, w roku 2023 Polska zarejestrowała 30 istotnych zależności w imporcie surowców z Chin, stanowiących 0,15 proc. całego polskiego importu. Wśród nich znalazły się między innymi magnez i molibden. Analitycy przestrzegają, że braki tych surowców mogą zakłócić proces wytwarzania przemysłowego, a także powiększyć wydatki w branżach takich jak motoryzacja, energetyka czy elektronika.
Polska opracowuje listę deficytowych surowców i plan poszukiwań
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomniało, że w Polityce Surowcowej Państwa z roku 2022 dokonano analizy konsumpcji i zapotrzebowania na surowce strategiczne i krytyczne dla ekonomii. Obecnie realizowane są działania nad dokumentem „Aktualizacje surowcowe — metodyka wyznaczania najważniejszych surowców dla polskiej gospodarki wraz z nowymi listami surowcowymi”. Dokument ten ma wskazać surowce deficytowe, takie jak antymon, german, grafit, lit czy mangan, które Polska w przedziale 90-100 proc. importuje z zagranicy z powodu nieobecności rodzimych pokładów.
Ministerstwo poinformowało, że projekt Krajowego Programu Poszukiwań Surowców Krytycznych, opracowany przez Państwowy Instytut Geologiczny, oczekuje obecnie na wpis do spisu prac Rady Ministrów. Jego uchwalenie planowane jest na początek roku 2026, a projekt ustawy o zabezpieczeniu gospodarce krajowej dostępu do surowców krytycznych ma trafić na posiedzenie rządu w IV kwartale roku 2025, aczkolwiek termin ten może się zmienić w związku z potrzebą przeprowadzenia konsultacji.
Polska i zasoby surowców krytycznych
Polska posiada jednakże określone zasoby surowców krytycznych, takich jak węgiel koksowy, miedź, nikiel, platynowce, surowce skaleniowe czy hel. Jak zaznacza ministerstwo, krajowe zasoby miedzi, których wydobyciem zajmuje się KGHM Polska Miedź, zaspokajają blisko 19 proc. zapotrzebowania Unii Europejskiej na ten surowiec. Dodatkowo Polska jest czołowym dostawcą węgla koksowego w UE, odpowiadając za około 27 proc. wszystkich dostaw. Węgiel ten wydobywa przede wszystkim Jastrzębska Spółka Węglowa.
W kontekście surowców krytycznych ministerstwo wspomina dodatkowo o potencjale odzyskiwania wartościowych surowców z odpadów górniczych oraz starych hałd. To, co dawniej było postrzegane jako odpad, dzisiaj może stanowić ważny element gospodarki o obiegu zamkniętym. Wskazano także na szansę eksploatacji niezbadanych złóż, takich jak złoża rud żelaza, tytanu i wanadu na Suwalszczyźnie, czy molibdenu i wolframu w Myszkowie.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Źródło
