Zdjęcie: Adobe Stock
Zgodnie z wynikami metaanalizy opublikowanej w czasopiśmie JAMA Neurology, stosowanie leków naśladujących GLP-1 może zapewnić ochronę przed demencją.
Demencja jest główną przyczyną niepełnosprawności na świecie. Szacuje się, że do 2030 roku na tę chorobę może umrzeć 75 milionów osób. Cukrzyca w znacznym stopniu przyczynia się do ryzyka wystąpienia demencji, a także zwiększa prawdopodobieństwo udaru niedokrwiennego, który może prowadzić do otępienia naczyniopochodnego.
Leki, które naśladują działanie hormonu GLP-1, takie jak semaglutyd (sprzedawany jako Ozempic i Wegovy), liraglutyd i eksenatyd, są znane jako agonisty lub analogi GLP-1 i są przepisywane w celu leczenia cukrzycy i promowania utraty wagi. Wcześniejsze badania wskazały na niewielki spadek ryzyka demencji związanego z tymi lekami, chociaż opierały się one głównie na badaniach obserwacyjnych badających historie medyczne.
Catriona Reddin z Uniwersytetu w Galway w Irlandii wraz ze swoim zespołem przeprowadziła metaanalizę obejmującą 26 badań klinicznych z udziałem ponad 160 000 uczestników (doi:10.1001/jamaneurol.2025.0360).
Te randomizowane badania porównywały leki z placebo przez okres co najmniej sześciu miesięcy u osób z cukrzycą typu 2, u których nie zdiagnozowano demencji ani pogorszenia funkcji poznawczych. Wyniki wykazały, że stosowanie tych leków znacząco obniżyło ryzyko wystąpienia jakiejkolwiek formy demencji w porównaniu z placebo. Odkrycia tego nie powtórzono w przypadku innej klasy leków obniżających poziom cukru we krwi, inhibitorów SGLT2 (kotransportera sodowo-glukozowego 2), które promują wydalanie cukru z moczem.
Chociaż dokładny mechanizm działania pozostaje nieznany, naukowcy sugerują, że analogi GLP-1 mogą utrzymywać zdrowie poznawcze poprzez łagodzenie stanu zapalnego i w ten sposób zapobiegać obumieraniu komórek mózgowych.
Ponadto analogi GLP-1 mogą zapewniać ochronę przed problemami sercowo-naczyniowymi, takimi jak gromadzenie się blaszek miażdżycowych w tętnicach i nadciśnienie, które mogą przyczyniać się do demencji.
Paweł Wernicki (PAP)
pasek pmw/
